Kimi der ki kadın
Uzun kış gecelerinde
Yatmak içindir.
Kimi der ki kadın yeşil bir
Harman yerinde dokuz zilli
Köçek gibi oynatmak içindir.
Kimi der ki ayalimdir.
Boynumda taşıdığım vebalimdir.
Ne o, ne bu, ne döşek, ne köçek, ne ayal, ne vebal
O benim kollarım bacaklarım.
Yavrum, anam, karım, kız kardeşim
Hayat arkadaşımdır...
NAZIM HİKMET RAN
MESNEVİDE KADIN
İblis, kaç kere masallar söyledi Adem’e
ama sonunda
Havva, ye deyince yedi Adem o meyveyi.
Zulüm ve adalet dünyasında ilk kan, Kâbil elinden döküldü;
döküldü ama kadın yüzünden döküldü.
Nuh, tavada kebap kızartmak istedikçe Vâhile, tavaya
taş atardı.
Kadının düzeni, onun işini şaşırtır, arı-duru öğüt suyunu
bulandırır-giderdi.
Topluma gizlice haber yollar, bu yol yitirmişlerden dininizi
sakının derdi.
Kadınların düzenine son yoktur…” (Mesnevî, VI, 4481-4486 Gölp)
Mesnevî’nin I. Cildinde anlatılan
hikayede erkek akıl, kadın nefis kavramlarıyla temsil edilmektedir.
“Erkekle kadının hikayesini anlattık ya; sen onu nefsinle
aklına örnek bil.
Nefisle akıldan ibaret olan bu kadınla erkek, iyinin
kötünün ayırt edilmesi için gerek mi gerek.
ikisi de su toprak yurtta gereklidir; gece gündüz savaştadır,
ikisi de olaylar içindedir.
Kadın durmadan evin ihtiyaçlarını diler durur; yani
şeref ister, ekmek ister, sofra ister, mevki ister.
Nefis, kadın gibi her şeye bir çare bulmak peşindedir;
kimi toprağa döşenir, kimi yücelik arar.
Aklın sa bu düsüncelerden haberi bile yoktur; Aklında
fikrinde ancak Allah’ın gamı vardır.
Hikayenin iç yüzü bu yemdir; bu tuzaktır ama dış
yüzünü de simdi toptan işit.
Mânâyı anlatmak yeter olsaydı dünya halkı, işten,
güçten kalırdı, düzen bozulurdu.” (Mesnevî, I, 2628-
2635 Gölp.)
“ Tanrı, kadını, erkek onunla yatışsın, erkege eş olsun
diye yarattı; Adem nasıl olur da Havva’dan ayrılabilir?
Erkek, Zâloğlu Rüstem olsa, yigitlikte Hamza’yı geçse
gene de kendi kadınının tutsağıdır.
Dünyayı sözleriyle sarhoş eden bile, ‘Ey kızıl saçlı
kadın! Benimle konuş’ derdi.
Heybet bakımından su, ateşten üstündür ama, su bir
kaba kondu mu ateş, onu fokur fokur kaynatır.
ikisinin arasına , engel olarak bir tencere girdi mi
ateş, o suyu yok eder, hava haline getirir gider.
Görünüşte kadına su gibi üstünsün ama iç yüzden
ona, maglupsun isteklisin
Peygamber dedi ki: Kadın, akıllılara, gönül ehline
adam-akıllı üst olur.
Bilgisizlerse kadınlara üst olurlar: çünkü onlar sert,
pek kaba kişilerdir.
incelik, lütuf, sevgi azdır onlarda; çünkü yaradılışlarında
hayvanlık üstündür.
Sevgi, acımak, insanlık huyudur; öfkeyle istekse hayvanlık
huyları.
Kadın Tanrı ışığıdır, sevgili degil, kadın sanki yaratıcıdır,
yaratılmış değil.” (Mesnevî, I,2435-2446)